zondag 17 juni 2007

Grenzen aan de zorg. waar naar toe met de zorg voor ouderen?

ARTIKEL ONDER CONSTRUCTIE!

We worden doodgegooid met berichten over de zorg. De meesten zijn weinig veelbelovend. En de aantallen zijn groeiend. (dit heeft een tweeledig karakter naar mijn idee, waarover later iets meer)
Zeker de ouderenzorg blijft niet buiten schot. Alarmerende praktijken binnen verpleeghuizen, onweersbuien boven het verplegend personeel in de vorm van werkdrukverhoging de komende 30 a 40 jaar. (gezien de verwachte groei van de vraag naar zorg)

Concurrentie, de cliënt als spil en de grenzen van het systeem.
Den Haag heeft verordend dat zorginstelling een concurrerend geheel gaan vormen. In eerste instantie is dit naar mijn idee een logica, gezien de toekomst van de (ouderen)zorg. Een concurrerend systeem kan staan voor streven naar een optimaal product. Een zakelijk gegeven uit de economie. Aan dit systeem zitten in het geval van de ouderenzorg echter een aantal haken en ogen. Zorg is gericht op mensen, hét grote verschil met het leeuwendeel van andere aan concurrentie onderhevige 'zaken'. Welzijn en welvaart staan op gespannen voet met elkaar in de zorg. Concurrentie moet niet de vorm aannemen van bestrijding, maar zich persen door de nauwe opening van verbetering. Een concurrerend geheel dat als geheel een product creërt dat onze ethische verlangens vervult. Niet als een elkaar bestrijdend geheel. We moeten alleszins voorkomen dat zorg aan misleidende praktijken onderhevig wordt die bij winstbejag op de loer liggen.

Een goed product is een goed geholpen mens. Binnen de grenzen.
Deze grenzen zijn van velerlei aard en sommigen staan meer in het daglicht dan anderen, maar alle beperken ze het veld waarop de mens geholpen kan worden.
Ik stel voorop dat bij bepaling van standpunten in dit artikel de cliënt als spil gezien is.
Per keer probeer ik te bepalen waarom een bepaalt 'begrenzend' aspect een inbreuk doet op de mogelijkheid tot het bieden van optimale zorg.

Wij zelf
De fysieke gesteldheid van de bevolking doet mijns inziens weinig zonlicht schijnen op het toekomstperspectief van verplegend en verzorgend Nederland.
Een groot aantal gevallen van obesitas vergroot de werkdruk onevenredig en een verhoogde frequentie van zaken als diabetes type II zie ik weinig goeds doen met het voorkomen van fouten rondom medicatie)
Een probleem aan de andere kant van het spectrum is dat we steeds ouder worden. Dementie zal veel meer voor gaan komen (300.000 patienten binnen aanzienlijke tijd) Deze zorggroep heeft zeer speciale aandacht nodig, waarvan het grootste deel al niet gegeven kan worden als gevolg van kennis, attitude een vaardigheid op de werkvloer.
Alle goede bedoelingen ten spijt, deze zijn gemiddeld te weinig aanwezig op de werkvloer.

Wie klaagt over de zorg kan maar beter proberen zelf in goede gezondheid te blijven.

ICT in de zorg. Waar zit 'any key'?

De laatste jaren heeft de elektronische kant van de ICT zich flink weten te nestelen in het zorgwezen in het algemeen. Ik kan me niet voorstellen dat er nog afdelingen zijn die niet over minimaal één PC beschikken.
De PC is een prachtig apparaat, als het doet wat het moet doen. In mijn ogen zijn daar echter wel twee problemen bij ontstaan (die zich, zo schat ik, overigens niet alleen tot de zorg beperken)

1. de apparatuur en software zelf.
2. de gebruiker er van.

Ik vraag me af of het toenemende belang van PC-gebruik in de zorg wel onderkend wordt. Om te beginnen op macroniveau. De enorme sprong die computers hebben gemaakt de afgelopen 20 jaar heeft voor extreem snelle en goedkope producten gezorgd. De rekenkracht de tegenwoordige huiskamer 'bezit', is waarschijnlijk onwaarschijnlijk veel groter dan mensen als Neumann en Babbage ooit hadden durven dromen. De moordende concurrentie en de vraag naar steeds krachtiger systemen hebben echter ook een schaduwkant. Deze is te vinden in de enorme diversiteit aan systemen, die - en hier gaat het om - hooguit matig samenwerken.

Er moet gestreefd worden naar een uniform systeem, waarmee alle instellingen, artsen, paramedici en wat al dies meer zijt 'kunnen werken'.
Een simpel voorbeeld hiervan is de verregaande ondersteuning van een bestandsformaat als JPEG, dat geschikt is voor het opslaan van digitale beeldinformatie. Er zijn tientallen verschillende formaten in omloop, maar het JPEG formaat is een ontzettend veel gebruikte op het internet: ieder browserprogramma kan het correct weergeven.

Op microniveau zal de computer steeds meer het domein van de verzorgende en verpleegkundige binnentreden. Hierbij dient men zich er van te vergewissen dat men weet hoe een PC werkt. Dit probleem zal mijnsinziens op de lange termijn kleiner worden, aangezien de PC veel meer een standaard stuk meubilair is geworden in de Nederlandse huishoudens en zal de generatie die ermee opgroeit over 20 jaar al behoorlijk voet op de arbeidsmarkt hebben gezet. Tot die tijd zal op veel plekken de invoering van de PC ook tot veel inefficiëntie kunnen gaan leiden. Scholing en implementatie van gebruiksvriendelijke en duidelijke software zal zeer belangrijk zijn. Echter worden er ook kansen gelaten door het niet gebruiken van de ICT die feitelijk voorhanden is. Een digitale camera zou in mijn optiek een prachtig hulpmiddel zijn, niet in de laatste plaats als primair preventief gereedschap.

Fusies

Financiën
opdeling rijk/arm
Goede zorg is duur. We moeten niet de illusie hebben goedkope zorg te kunnen leveren die voldoet aan onze wensen. We moeten volgens Den Haag wel streven naar efficiënte zorg. Efficiëntie koppelt doorgaans kwantiteit aan prijs, maar zoals al eerder gesteld: welzijn en welvaart staan op gespannen voet. Het grote verschil zit in het karakter van van de twee. De eerste is van psychische aard, de tweede van economische aard. Ze zijn ontegenzeggelijk met elkaar verbonden, zonder een bepaalde vorm van welvaart zou ons welzijn veel geringer zijn.
De ouderenzorg echter, vraagt om een hernieuwde blik op een mogelijk aandeel welzijn in efficiëntie. Welzijn en welvaart verdienen doorgaans niet evenveel respect in dit geheel. (als welzijn al een onderdeel is)
Zoals prof. van der Heijden het stelde in een toespraak van hem in Twente rondom het HKZ profiel is de Waarde van een product te zien als de verhouding tussen kwaliteit en prijs.
We moeten streven naar een zo groot mogelijke Waarde van onze zorg. Met in ons achterhoofd dat goede zorg duur is, kunnen we niet verwachten dat deze verhouding extreme vormen aan kan nemen. Aan boven en onderzijde is ze begrensd.

Sterk hiërarchische structuur binnen helpende -> verz - > verpleegkundig continuüm

Welzijn van de cliënt (zakelijk aspect)

Groei van de markt.
Het simpele feit dat het (relatieve) aantal ouderen in Nederland aan het toenemen is en dit de komende 20 à 30 jaar zal blijven doen laat ons volgens de wegen van de logica doen concluderen dat de vraag naar aan ouderen gerelateerde producten en diensten sterk zal toenemen.
Ouderen moeten hier weerbaar tegen gemaakt kunnen worden. Concurrentie kan een harde speler zijn. Er zit een winstoogmerk in het ene oog, het andere oog is blind.


Architectuur

Opzetten van kennisnetwerk
evidence based/best practice, de neuzen één kant op krijgen!

De ontwikkeling die het verplegend en verzorgend beroep wil en moet doormaken is die van de professie. De wet BIG met zijn tuchtrecht, registratieplicht, de beschermde titel van verpleegkundige, kwaliteitsregister zijn hier alle gevolg en katalysator van.
Vergaring van relevante kennis neemt zijn plaats in het 'evidence based' of 'best practice' werken. Ik vraag me echter af hoeveel van deze, doorgaans prachtige en lucide ideeën ook daadwerkelijk bij de spil van het verhaal (de cliënt, weet u nog wel!) terechtkomen.
Ook systemen die niet gezien worden als evidence based, kunnen hun voordelen bieden. NDT bijvoorbeeld heeft geen onderzoek dat de werking ervan bewijst, maar kan wel zorgen voor een grotere, tot verregaande uniformiteit in de behandeling van cliënten, doordat richtlijnen heel duidelijk zijn. (ziet u de parrallel met de ICT?)

D

De positieve kant van onze zorg.
Bezijden deze - misschien omvangrijke - 'lijst' van problemen die de auteur op heeft gesomd, wil ik mij op het einde richten op de positieve kijk die we op zorg moeten hebben. Niet alleen omdat een puur negatieve kijk niet alleen onjuist zou zijn, maar ook omdat we moeten realiseren dat onze 'broeders en zusters' op de werkvloer een basis vormen voor een goed werkende maatschappij. De gezondheidszorg is niet alleen een plek waar mensen worden gered en geholpen, maar ook een pilaar van onze maatschappij. Om te beginnen is het een uiting van onze drang naar naleving van onze ethische waarden.
We moeten inzien dat er ook fantastisch werk wordt geleverd. Zorg wordt altijd langs de lat van kwaliteit gelegd, maar als er vaak aan de kwantiteit* niet kan worden voldaan is dat hetzelfde als iemand met 1 vinger een paganini caprice te willen laten spelen.

Het beroep van verpleegkundige of verzorgende in de ouderenzorg kan een prachtig beroep zijn en

De auteur merkt op met spijt deze weinig elegante vorm van het woord kwantiteit (quantiteit) te gebruiken.

Geen opmerkingen: